موقعـیت تاریخی شهر تویسرکان
یکــی از قدیمی ترین کتبی که در خصوص موقعیت های جغــرافیایــی وجود دارد کتــاب صورت الارض تالیف ابن حوقل است که در سال ۲۴۰هجری تالیف شده است. در این کتاب اطلاعات مختصر ولی جالب ومفیدی درباره رودآور (نام قدیم تویسرکان) به چشم می خورد توصیفی که ابن حوقل از رود آور داشته به این صورت می باشد . رودآور شهری است بزرگ وپهناور وزراعت زعفران آن مشهور است و قریه های بسیار دارد. رودآور شهری است کوچک با بناهای گلی وفراخ نعمت. آبها ومیوه های گوناگون وکشت زارها ی فراوان دارد. زعفران آنجا فراوان وخوب و در سرتاسر شهرهای جبال بی نظیراست به همین سبب آن را به نواحی دیگر می فرستند. علا وه بر ابن حوقل، حمد اله مستوفی به سال ۷۲۰در کتاب نزهة القلوب درباره ی این منطقه این گونه می گوید: رود آورقصبه ای است از قصبات مشکان وتوی وسرکان با هفتاد موضع دیگر وپنج ناحیت وموضع چون هند رود وسرکان وکرزان ولامجان رود وبرزمهین هوای آن معتدل است. آبش از کوه الوند جاری است زمینی مرتفع تمام باشد و در آنجا زعفران بسیار باشد وبه این سبب آن را زمین زعفران خوانند حقوق دیوانش دو تومان وسه هزاروپانصد دینار باشد . واما این که نام تویسرکان وسرکان از چه زمانی برای این مناطق گذاشته است به طور دقیق مشخص نیست با توجه به شواهد به دست آمده می توان گفت حدود هفتصد سال پیش دو محل به نام توی وسرکان وجود داشته اما این مکان هم از حمله مغول بی نصیب نمانده می توان گفت از قرن هفتم تا قرن دهم هجری از وضعیت این منطقه اطلاع دقیقی در دست نیست اما از قرن دهم هجری با ظهور سلسله ی صفویه اقدامات مهم وقابل توجهی برای آبادی وتوسعه این محل انجام شده است. از آن تاریخ به صورت قصبه و شهر موجودیت خود را باز یافته و وضع آن تا زمان حال ادامه یافته است.
